Digital nomad worden: waar moet je rekening mee houden?

Het artikel dat je nu leest, is geschreven in Australië, geredigeerd in Bulgarije en online gezet vanuit Nederland, in alle gevallen door Nederlanders. Het is dus het resultaat van een samenwerking tussen twee digital nomads: zzp’ers die onafhankelijk van tijd en plaats kunnen werken, overal ter wereld. Dat is tegenwoordig beter mogelijk dan ooit, want de coronapandemie heeft de digitalisering ingrijpend versneld en heeft online met elkaar in contact staan doodnormaal gemaakt. Waar bedrijven en opdrachtgevers voorheen vaak de voorkeur gaven aan zzp’ers die geregeld fysiek op kantoor of op het bedrijf konden komen, is het tegenwoordig steeds gangbaarder om uitsluitend digitaal samen te werken. 

Die trend leidt tot een toename in het aantal digital nomads. Want waarom zou je jezelf beperken tot je zolderkamer in Amsterdam als je ook vanuit een Airbnb op Bali of een koffietentje in Lissabon hetzelfde werk kunt doen?   

Gevolgen van digital nomad worden: vier stappen  

Locatie-onafhankelijk kunnen werken, dat gaat natuurlijk niet op voor iedere beroepsgroep. Als winkelier kun je nu eenmaal niet zomaar je zaak verplaatsen. Beroepen die zich goed lenen voor het bestaan van digital nomad zijn bijvoorbeeld webdesigner, tekstschrijver en online marketeer. Kortom: alles wat zich uitsluitend online afspeelt, kun je in de regel als digital nomad uitvoeren. 

Als digital nomad ben je locatie-onafhankelijk

Dat betekent echter niet dat je zomaar op het vliegtuig kunt stappen en vertrekken. Wanneer je namelijk voor langere tijd naar het buitenland vertrekt, heeft dat nogal wat gevolgen – niet alleen voor jou persoonlijk, maar ook voor je onderneming. Als je zzp’er bent, heb je je eenmanszaak immers ingeschreven in Nederland, terwijl je daar (bijna) niet meer bent. Kan dat dan zomaar, digital nomad worden als zzp’er? We bekijken alle gevolgen van het worden van digital nomad in vier stappen. 

 1. KVK-inschrijving

Te beginnen met je KVK-inschrijving. De KVK schrijft voor dat je je Nederlandse KVK-inschrijving alleen mag handhaven als je ook daadwerkelijk vanuit Nederland bedrijfsactiviteiten blijft ondernemen. Verhuis je naar het buitenland, maar blijf je wel voor Nederlandse opdrachtgevers werken? Dan moet je formeel gezien je Nederlandse bedrijf opheffen en een nieuw bedrijf starten in het land waar je je vestigt. 

Nu is dat laatste voor veel digital nomads een probleem, want ze vestigen zich niet in een bepaald land, maar blijven rondreizen. In zo’n geval hou je vaak in Nederland een huis aan, of minimaal een postadres (waarover meer in stap 4). Je zou dan kunnen onderbouwen dat je uitvalsbasis nog altijd Nederland is, maar dat je gewoon vaak op reis bent. Er is in ieder geval niet een ander land waar je je concreet vestigt. Je kunt dan dus gewoon blijven zzp’en vanuit het buitenland.  

Ga je sowieso nog vaak naar Nederland om fysiek werk te verrichten vanuit je onderneming? Dan moet je sowieso je Nederlandse KVK-inschrijving aanhouden, ook als je je wel degelijk in het buitenland vestigt. Je kunt als niet-ingezetene namelijk wel een Nederlands bedrijf hebben. 

2. Status als ingezetene

Wanneer je in één kalenderjaar acht maanden of meer niet in Nederland verblijft, moet je je laten uitschrijven uit het Basisregister Personen (BRP). Je bent dan formeel geen ingezetene meer. Je kunt wel belastingplichtig blijven, bijvoorbeeld doordat je een Nederlands bedrijf bezit, maar je kunt geen aanspraak meer maken op Nederlandse sociale voorzieningen. Dat houdt onder meer in dat je geen AOW-premie meer betaalt, maar in de toekomst ook geen AOW ontvangt over de periode dat je niet-ingezetene was.  

De acht maanden per kalenderjaar hoeven niet aaneengesloten te zijn. Je ‘onderbreekt’ de telling dus niet door bijvoorbeeld in de zomer even twee maanden naar Nederland te komen. Wel wordt er per kalenderjaar geteld: je kunt dus zeven maanden in een jaar, aangevuld met zeven maanden in het opvolgende jaar, achter elkaar op reis zijn zonder je verplicht te moeten uitschrijven. 

Moet je je wel verplicht uitschrijven? Zorg dan dat je een postadres (ook wel: briefadres) regelt. Dat kan bij vrienden of familie, maar eventueel ook bij de gemeente. Dat postadres ga je namelijk nog nodig hebben. 

 3. Belastingen en verzekeringen

Zolang je in Nederland blijft ingeschreven en met een Nederlandse KVK-inschrijving facturen verstuurt, betaal je ‘gewoon’ in Nederland je belastingen, ook als je tijdelijk vanuit het buitenland werkt. Dat wordt anders zodra je je bedrijf in het buitenland vestigt. Uiteraard betaal je maar één keer belasting: in het laatste geval ga je dat dan in het buitenland doen. Als je die rompslomp niet wilt, zul je je aan de regels in stappen 1 en 2 moeten houden om in Nederland ingeschreven te blijven staan. 

Als digital nomad moet je gewoon belasting blijven betalen in Nederland

Veel digital nomads houden geen woning aan in Nederland en hebben dus geen vast adres meer. Voor veel zaken, waaronder het kunnen aanvragen/aanhouden van een zorgverzekering, is echter wel een adres nodig. Dat is waar het onder stap 2 aangestipte postadres om de hoek komt kijken. Met dit postadres ben je in Nederland bereikbaar voor de overheid, de Belastingdienst en verzekeraars. 

Zo kun je je persoonlijke verzekeringen, zoals je reisverzekering en zorgverzekering, gewoon aanhouden en er ook in het buitenland gebruik van maken. Ook kun je je belastingzaken blijven regelen, mits er iemand op het postadres is die je genoeg vertrouwt om af en toe een blauwe envelop voor je te openen. 

4. Overige zaken om rekening mee te houden

Al het bovenstaande geregeld? Top! Dan ben je klaar om je eerste stappen als digital nomad te zetten. Toch zijn er nog wel enkele zaken om, eenmaal op reis, rekening mee te houden: 

1. Andere landen stellen het niet altijd op prijs als je betaald werk doet dat een eigen inwoner ook zou kunnen doen. De website verbeteren van het hotel waar je verblijft, bijvoorbeeld. Op dat moment neem je werk weg voor de lokale bevolking, waar je vaak een speciaal visum voor nodig hebt. Kijk hier dus mee uit en beperk je tot Nederlandse opdrachtgevers. 

2. De Belastingdienst en overheden kunnen controleren of je wel bent waar je zegt dat je bent. Neem zaken als de acht-maanden-regeling dus serieus en bewaar tickets en bonnetjes in je administratie. Zo kun je aantonen dat je aan de eisen voldoet. 

3. Blijf bereikbaar, zowel per e-mail, telefoon als post. Zorg er dus voor dat je een Nederlands telefoonnummer aanhoudt, om bijvoorbeeld controle-sms’jes voor DigiD te kunnen ontvangen, maar ook om als contact telefoonnummer op te geven. De Belastingdienst communiceert nog veel per post: zorg er dus voor dat iemand die post kan openmaken en digitaal doorsturen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je terugkomt.