Conflict met de Belastingdienst: wat nu?

De Belastingdienst ligt momenteel meer dan ooit onder vuur. Met de toeslagenaffaire, die maar blijft dooretteren en nog lang niet is afgewikkeld, vers in het collectief geheugen en een aangifte van het Ministerie van Financiën die bij het OM ligt, staat het overheidsorgaan er historisch slecht op.

Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat veel Nederlanders van tijd tot tijd in een conflict met de Belastingdienst verwikkeld raken. Erg vervelend, want de Belastingdienst is een grote, logge organisatie waarmee je maar lastig in gesprek komt. Dat maakt het oplossen van een geschil niet zo eenvoudig. Bovendien gaan de conflicten natuurlijk altijd over geld, dus je wordt bij het ontstaan van zo’n geschil direct in je portemonnee geraakt. Hoe je een conflict met de Belastingdienst aanpakt als dit eenmaal is ontstaan, hangt allereerst af van de vraag of het een zakelijke of een particuliere aangelegenheid betreft.

Particulier versus zakelijk conflict

De toeslagenaffaire is een voorbeeld van particulieren die in conflict zijn geraakt met de Belastingdienst. Er zijn terugvorderingen op toeslagen uitgevaardigd terwijl dit achteraf onterecht bleek te zijn. Het gaat om honderden gedupeerden, met stuk voor stuk schadeposten van tienduizenden, soms zelfs meer dan honderdduizend euro.

Wat veel minder in de publiciteit komt, is dat ook veel ondernemers in conflict raken met de Belastingdienst. Vooral zzp’ers zijn de laatste tijd relatief vaak de klos. Dat komt in een groot deel van de gevallen door de toegenomen wet- en regelgeving voor zzp’ers. Zo’n zakelijk conflict is erg vervelend, omdat je je tijd aan ondernemen wilt besteden en niet aan het uitzoeken van belastingwetgeving. Daarnaast is de Belastingdienst relatief streng voor ondernemers ten opzichte van particulieren: er wordt bij fouten niet gewaarschuwd, maar er worden direct boetes uitgeschreven. Het niet willen betalen van zo’n boete is vaak de oorzaak van een conflict.

Oorzaken voor conflicten tussen ondernemers en de Belastingdienst

Nederland kent een ingewikkeld belastingstelsel, vooral voor ondernemers. Veel ondernemers nemen een belastingadviseur of jurist in de arm om belastingzaken te regelen, maar lang niet elke ondernemer heeft daar budget voor. Vooral zzp’ers doen hun belastingzaken vaak zelf. Zonder specialistische kennis over het belastingrecht is dat echter geen sinecure.

Een klein foutje is zo gemaakt en de regels bij fouten in bijvoorbeeld je belastingaangifte zijn niet mals. Vaak is zo’n misverstand de aanleiding voor een geschil met de Belastingdienst. Specifiek voor zzp’ers is een veelvoorkomende oorzaak voor geschillen een verschil van inzicht over de status van zzp’er. Zodra de Belastingdienst meent dat je geen zelfstandige (meer) bent, maar in feite in dienst bent getreden bij een opdrachtgever, luidt dat vaak de start van een conflict in.

De status als zelfstandige is één van de hete hangijzers waarover veel te doen is, ook op politiek gebied. De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA) moet ervoor zorgen dat opdrachtgever en zelfstandige samen verantwoordelijk zijn voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. Daarvoor zijn modelovereenkomsten beschikbaar, waarin die relatie wordt vastgelegd. Er is echter veel onzekerheid over de handhaving van de wet DBA en de Belastingdienst voorziet grote problemen rondom controleerbaarheid. Dit maakt dat er relatief vaak geschillen ontstaan over deze arbeidsrelaties, met alle fiscale gevolgen van dien – doorgaans in het nadeel van de zzp’er.

Een conflict met de Belastingdienst – en nu?

Ondanks dat ze zich verdiept hebben in de voor hen relevante delen van ons belastingstelsel en ondanks dat ze alles nauwkeurig hebben proberen te regelen, stuiten veel ondernemers in Nederland dus toch regelmatig op onenigheden met de Belastingdienst. Wat doe je in zo’n geval? Maak je überhaupt kans om je gelijk te halen tegen zo’n enorme organisatie?

Het is allereerst belangrijk om je te realiseren dat de Belastingdienst niet altijd gelijk heeft – zie de toeslagenaffaire. Nu is dat een extreem voorbeeld, maar kleine foutjes worden ook bij de Belastingdienst bij de vleet gemaakt. Het is en blijft mensenwerk. Als je nauwkeurig je voorwerk hebt gedaan, is er in principe geen reden om er klakkeloos van uit te gaan dat de oorzaak van je conflict met de Belastingdienst bij jou ligt.

Het tweede belangrijke besef is dat een goede verstandhouding met de Belastingdienst je geen windeieren legt. Probeer dus een vriendelijke toon te handhaven en een goede relatie te houden met de Belastingdienst, ook als er een verschil van inzicht is. Met de hakken in het zand kom je zelden tot een oplossing.

Opties

Welke opties heb je vervolgens om toch je gelijk te halen? Er zijn drie opties voorhanden:

1. Ten eerste is er de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen tegen een aanslag. Let op dat dit alleen bij definitieve, en niet bij voorlopige aanslagen mogelijk is.
2. Op een ingediend bezwaarschrift volgt een uitspraak van de belastinginspecteur. Deze heeft de zaak nogmaals aandachtig bekeken en zal met een weloverwogen oordeel komen. Pakt dit oordeel anders uit dan dat jij vindt dat het zit? Dan kun je tegen deze uitspraak in beroep gaan bij de rechter. Let op: een gang naar de rechter gaat je extra geld kosten indien je ongelijk hebt! Neem deze stap dus niet zomaar, maar win eerst advies in bij een jurist.
3. Wil je een gang naar de rechter voorkomen, dan is het in veel gevallen – vooral langlopende dossiers of ingewikkelde kwesties – ook mogelijk om tot een fiscaal compromis te komen. Hierbij bied je de Belastingdienst aan om een bepaald bedrag te betalen en daarmee de hele kwestie te beëindigen. De Belastingdienst zal hiermee alleen akkoord gaan als het inderdaad een langlopende dan wel complexe kwestie betreft en als beide partijen bij de rechter enige kans zouden maken. Ook als je deze optie overweegt, is het dus raadzaam eerst een professional naar je zaak te laten kijken.

Professionele hulp inschakelen

Een professional – lees: een fiscaal advocaat – kijkt objectief naar je zaak en weet precies welke opties voor jou kans van slagen hebben. Dat bespaart je tijd, en belangrijker: kansloze procedures.

‘Neem een pleitbaar standpunt in’

“Het is van groot belang dat een beroep op een besluit van de belastinginspecteur pleitbaar is,” legt Mark Hendriks, fiscaal jurist bij FT Advocaten te Nijmegen uit. “Zolang je een pleitbaar standpunt inneemt, kun je namelijk in beginsel geen boete of andere straf opgelegd krijgen, ook al word je uiteindelijk in het ongelijk gesteld. Veel ondernemers zijn bang om ‘alles erger te maken’ en gaan daarom maar akkoord met belastingaanslagen, ook als die wellicht onterecht zijn. Een jurist is uitstekend in staat om je opties en kansen in te schatten en kan dus helpen met een pleitbaar standpunt, waarmee je relatief weinig risico loopt en toch een poging kunt wagen om je gelijk te halen bij de rechter.”