Verbeter je luistervaardigheden en versterk je band met anderen: een gids voor effectieve communicatie 

Om succesvol te zijn in je persoonlijke en zakelijke relaties, is effectieve communicatie onmisbaar. Onder effectieve communicatie verstaan we het vermogen om goed te kunnen luisteren, maar ook om je gedachten en gevoelens op een duidelijke, maar respectvolle manier over te brengen op anderen. Op die manier kun je relaties bouwen en behouden. Ook zul je conflicten makkelijker op kunnen lossen en zelfs voorkomen.

In dit artikel leggen we je uit waarom effectieve communicatie een onmisbare vaardigheid is, maar ook welke vaardigheden je specifiek nodig hebt om goed te kunnen communiceren. Daarbij zal het ook gaan over assertief kunnen communiceren en empathie, maar ook over oefeningen en technieken die je kunt gebruiken om jouw communicatievaardigheden te verbeteren. 

Waarom is effectieve communicatie zo belangrijk? 

Zoals net al genoemd is, speelt communicatie een grote rol in succesvolle relaties. Hieronder wordt vooral het onderhouden en versterken van je persoonlijke en zakelijke relaties verstaan. Je kunt op die manier namelijk makkelijker je gedachten, gevoelens of ideeën aan anderen vertellen, waardoor je een betere band kunt ontwikkelen en daardoor makkelijker relaties opbouwen en misverstanden voorkomen. Ook kun je conflicten makkelijker oplossen, zonder dat je relatie en vertrouwen in elkaar bij een ruzie beschadigd raakt. Daarbij zorgt goede communicatie op de werkvloer ook voor een positieve werkomgeving, waardoor de productiviteit flink zal verbeteren en stress en frustratie verminderd zal worden. 

Welke vaardigheden heb ik nodig om effectief te communiceren? 

Om effectief te kunnen communiceren, moet je een aantal vaardigheden goed ontwikkelen. Te beginnen bij je luistervaardigheid. Iets op een ander overbrengen kan alleen wanneer je ook daadwerkelijk naar de ander luistert. Het zorgt ervoor dat je de gevoelens van een ander kunt begrijpen en hun perspectief beter kunt inzien. Daarbij geeft het voor de andere partij een goed gevoel, omdat zij zich gehoord voelen.

Het verbale deel van communicatie is natuurlijk ook niet te vergeten. Hierdoor kun je jouw gevoelens goed onder woorden brengen, zonder dat je jezelf te min doet of disrespectvol bent tegenover de ander. Dit wordt ook wel assertief communiceren genoemd. Het non-verbale gedeelte van communiceren speelt ook een grote rol. Dit bestaat met name uit lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en de intonatie van je stem. Ook je vermogen om je in te leven in een ander, ofwel empathie, is nodig om een goede verbinding met anderen te maken en eventuele problemen op te lossen.  

Zo kun je op de juiste manier assertief communiceren 

Zoals net genoemd is, is assertief communiceren een manier waarop je jouw mening op een vriendelijke, maar duidelijke manier kunt overbrengen. Je stelt dus duidelijke grenzen, zodat je goed kunt laten zien hoe je ergens in staat, terwijl je tegelijkertijd ook openstaat voor de gevoelens en meningen van anderen.

Er zijn een aantal mogelijkheden waarop je dit kunt doen. Ten eerste kun je “ik”verklaringen gebruiken om je gevoelens en mening uit te drukken. In plaats van dat je je zin verwijzend begint, bijvoorbeeld door “jij doet dit of dat en dat bevalt mij niet”, begin je je zin met iets wat lijkt op het volgende: “ik voel mij er niet fijn bij dat…”. Daarbij stel je duidelijk je grenzen. Wel moet je hierbij leren om ook naar anderen te luisteren zonder ergens direct een oordeel over te vellen. Juist het openstaan voor de standpunten van anderen is nodig om goed te communiceren. Het goed luisteren naar de ander en jouw manier van spreken daarop aanpassen speelt al een grote rol in assertief communiceren.  

De rol van empathie en hoe je het ontwikkelt  

Empathie is dus nodig om goed te communiceren. Empathie houdt in dat je in staat bent om je in te leven in anderen en hun gevoelens te kunnen begrijpen. Hierdoor zal het makkelijker zijn om anderen te begrijpen, waardoor anderen zich logischerwijs ook beter begrepen zullen voelen.

Er zijn een aantal manieren waarop je kunt oefenen met het ontwikkelen van empathie. De eerste manier is door te oefenen met actief luisteren. Neem hierbij echt de tijd om te luisteren naar wat anderen willen zeggen, zonder dat je ze onderbreekt. Door te herhalen wat anderen zeggen in je eigen woorden, kun je laten zien dat je hun mening begrijpt en respecteert. Ook kun je proberen om jezelf in de schoenen van anderen te zetten. Probeer je daarbij goed in te beelden wat zij voelen. Probeer ook te oefenen met het stellen van empathische vragen. Voorbeelden van dit soort vragen zijn “Hoe voel je je daarbij?” of “Hoe was dat voor jou?”. Zo kun je aan een ander laten zien dat je geïnteresseerd bent in wat zij vinden en voelen. Als laatste is het verstandig om te oefenen met geduldig en begripvol zijn, omdat deze twee vaardigheden de kern van empathie vormen. Neem anderen hun gevoelens dus serieus en probeer er ook wat mee te doen. 

Oefeningen en technieken om je communicatievaardigheden te verbeteren  

Er zijn een aantal oefeningen en technieken waarop je je communicatieve vaardigheden kunt verbeteren. De eerste is door te oefenen met actief luisteren en lichaamstaal. Dit doe je door bewust te luisteren naar wat anderen zeggen en je tegelijkertijd bewust te zijn van je lichaamstaal. Let er hierbij goed op hoe je lichaamstaal overkomt op anderen. Oefen goed met het maken van oogcontact en het hebben van een open lichaamshouding. Daarbij kun je positieve non-verbale signalen geven, zoals knikken en glimlachen.

De beste manier om dit soort dingen te oefenen is door middel van rollenspellen. Hiermee kun je gesprekken met een partner of groep oefenen, zodat je je beter bewust wordt van wat je doet en wat het effect daarvan is. Ook helpt dit bij het vergroten van je zelfvertrouwen en leer je om goed te reageren in verschillende situaties. Daarbij is het aan te raden om om feedback te vragen. Zo krijg je meer inzicht in jouw communicatiestijl en kun je je zwakke punten verbeteren.

Als laatste is reflectie erg belangrijk. Kijk dus terug op je interacties en evalueer wat er wel en niet goed ging. Door bewust te worden van je zwakke en sterke punten, kun je verbeteren waar dat nodig is. Door regelmatig te oefenen kun je steeds beter worden in effectief communiceren.