Wat mag je werkgever eigenlijk zeggen over je kleding op werk?

De zon laat zich eindelijk zien, de temperatuur stijgt en je hebt het liefst slippers aan en een luchtig shirtje. Klinkt heerlijk, maar mag dat ook gewoon op kantoor? Hoeveel mag je werkgever eigenlijk bepalen over wat jij aantrekt?

Nou, meer dan je misschien denkt, maar dat geldt niet voor alles. Zo zijn er natuurlijk een aantal ongeschreven regels, zoals de korte broek voor mannen op kantoor en blote armen voor vrouwen. Waar jij je in ieder geval geen zorgen over hoeft te maken, is over je nieuw gekochte damesportemonnee, deze mag je natuurlijk gewoon bij je dragen. Hoewel je deze meestal in je tas hebt zitten, is het wel fijn om te weten dat hier verder niet echt bepaalde regels aan zijn verbonden.

Jouw outfit en het instructierecht

In de wet staat niet letterlijk wat je wel of niet mag dragen naar werk. Toch betekent dat niet dat je zomaar in bad slippers en Hawaii shirt mag verschijnen. Je werkgever heeft iets wat het ‘instructierecht’ heet. Klinkt spannend, maar het betekent gewoon dat je werkgever bepaalde regels mag opstellen over hoe je je moet gedragen en ja, daar hoort ook kleding bij. Vooral als het om veiligheid gaat, zoals bij werken op een bouwplaats of in een fabriek, is dat logisch.

Daar moet je gewoon beschermende kleding en werkschoenen dragen. Niet alleen omdat het handig is, maar omdat je werkgever daar wettelijk voor moet zorgen en jij je daar als werknemer ook aan moet houden.

Hoe zit het op kantoor

Op kantoor lijkt dat misschien niet nodig, toch? Waarom dan geen korte broek en slippers? Toch mag een werkgever ook daar kledingvoorschriften geven. Bijvoorbeeld omdat het bedrijf er professioneel uit wil zien. Denk aan functies waar je klanten ontvangt, in de advocatuur of commerciële rollen. Soms heeft kleding ook te maken met herkenbaarheid.

Een conducteur van de NS of een stewardess in uniform zorgt ervoor dat reizigers meteen weten wie ze aan moeten spreken. Dus ook daar gelden duidelijke regels, en dat is best logisch.

Er zijn wel grenzen

Je werkgever mag dus best iets zeggen over je kleding, maar daar zit wel een grens aan. Die regels moeten een duidelijk doel hebben. Veiligheid, herkenbaarheid of een professionele uitstraling zijn goede redenen. Maar het mag niet in strijd zijn met jouw grondrechten. Denk aan je privacy, geloofsovertuiging of het recht op gelijke behandeling. Een hoofddoek verbieden zonder goede reden? Dat mag dus niet.

Net als regels die eigenlijk alleen op vrouwen of mannen gericht zijn, zoals: ‘Vrouwen mogen geen nagellak” of ‘Lange haren moeten altijd vast.” Dat kan gezien worden als indirecte discriminatie. En ja, daar mag een werkgever alleen mee wegkomen als het écht noodzakelijk is. Bijvoorbeeld voor hygiëne bij het werken met eten of in de zorg.

Wat zeggen rechters daarover?

Vroeger waren rechters strenger. Zo werd het ooit prima gevonden dat postbodes geen korte broek mochten dragen, terwijl vrouwen wel een broekrok aan mochten. Tegenwoordig zouden ze daar waarschijnlijk anders over denken. De regels zijn wat soepeler geworden, zeker in sectoren als de advocatuur. Waar voorheen iedereen in pak en stropdas moest, is nu een nette spijkerbroek ook helemaal oké.

Een tip voor werkgevers

Als werkgever is het slim om goed na te denken over het doel van kledingvoorschriften. Zorg dat die regels duidelijk op papier staan, bijvoorbeeld in het personeelshandboek. En nog belangrijker: wees consequent. Regels gelden voor iedereen, zonder gekke uitzonderingen of verschil in behandeling.