Gameverslaving en online gokverslaving: twee kanten van dezelfde medaille

De laatste tijd is er veel ophef over online gokken en gamen vanwege hun verslavende karakter en de negatieve gevolgen die dit met zich meebrengt. Online gokken is problematisch omdat het mensen 24/7 toegang geeft tot gokspellen op internet. Dit kan al snel  leiden tot dwangmatig gokken en financiële problemen. Reclames voor online gokken dragen bij aan deze verleiding en hebben geleid tot plannen om deze reclames te verbieden. Hoe zit het dan met gamen? Hoewel de meeste mensen er plezier aan beleven, vertoont een klein percentage problematisch gedrag, zoals verslaving, gezondheidsproblemen en sociale isolatie. Niet iedereen wordt verslaafd, maar we moeten bewust zijn van de risico’s en verantwoordelijk omgaan met deze vormen van entertainment om problemen te voorkomen. 

Wat zeggen de cijfers over gokken en gamen? 

Uit een onderzoek uit 2005 werd geschat dat Nederland ongeveer 40.000 probleemspelers en 76.000 risicospelers telt. Dit komt neer op in totaal 116.000 mensen met gokgerelateerde problemen. Hoewel dit aantal minder is dan eerder werd gedacht, wordt verwacht dat dit aantal zal toenemen. Dit is vooral te wijten aan de opkomst van online gokken en de groeiende populariteit van poker, met name onder jongeren. En een gokverslaving treft niet alleen de gokkers zelf, maar ook hun naasten. Deze moeten uiteindelijk ook vaak hulp krijgen. En hoe zit het met gamen?

In Nederland zijn ongeveer een miljoen mensen bezig met gamen. Zo’n 2% van deze groep wordt gezien als verslaafd, wat neerkomt op ongeveer 20.000 mensen. Het grootste deel van de mensen die hulp zoeken voor gameverslaving is jonger dan 25 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 21 jaar. Bovendien is 92% van hen man. Uit onderzoek blijkt dat jongeren die zich eenzaam voelen, weinig zelfvertrouwen hebben en beperkte sociale vaardigheden hebben, een groter risico lopen op gameverslaving.  Het zijn vooral de scholieren tussen 12 en 16 jaar die veel gamen. Ongeveer 75% van hen geeft aan dat ze af en toe gamen, en bijna een derde doet dit bijna dagelijks. In 2021 zagen we dat 13% van de middelbare scholieren intensief gamet, wat betekent dat ze minstens 24 uur per week aan gamen besteden. Het zorgwekkende is dat 3,4% van deze scholieren tekenen van problematisch gamegedrag vertoont, vergelijkbaar met verslaving. Dit risico is hoger bij jongens (5,6%) dan bij meisjes (1,2%).  

Welke ontwikkelingen zijn er? 

De overheid in Nederland heeft de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet in de regulering van kansspelen. Dit gebeurde met de introductie van de Wet Kansspelen op Afstand (KOA) in 2021. Deze wetswijziging heeft tot gevolg gehad dat er meer reclame wordt gemaakt voor online kansspelen. Deze toename in reclames heeft enorm veel zorgen gewekt, met name over de risico’s van verslaving en de invloed ervan op kwetsbare groepen. Als reactie op deze zorgen heeft de overheid de regelgeving aangescherpt. De Kansspelautoriteit (KSA) houdt toezicht op de naleving van deze regels en er zijn strengere regels opgesteld met betrekking tot gokreclames. Maar binnen de samenleving is er nog steeds een lopend debat over de mogelijkheid van een totaalverbod op gokreclames. Een grote groep mensen is bezorgd over de impact van deze reclames, met name op jongeren.  

Het is echter moeilijk om videogames te reguleren en kwetsbare gamers te beschermen, zoals jongeren en mensen met een verstandelijke beperking. Dit komt doordat het beleid voor gaming verdeeld is over verschillende organisaties, wat het soms moeilijk maakt om de genomen maatregelen goed te beoordelen. Hierdoor zijn we met z’n allen bezorgd over hoe het gamen deze groepen beïnvloedt en wat we hieraan moeten doen. 

Wat is de overeenkomst tussen online gokverslaving en gameverslaving? 

Online gokken en gamen lijken tegenwoordig ook erg op elkaar en kunnen elkaar versterken. Bij online gokken worden game-achtige beloningen en punten gebruikt om mensen te verleiden. Aan de andere kant hebben veel moderne games gok-achtige elementen, zoals schatkisten die je kunt kopen in de games. Hierdoor lijken games steeds meer op gokken. Dit mixen van gokken en gamen maakt het risico om verslaafd te raken groter. Het wordt moeilijker om het verschil tussen de twee te zien. Het is dus belangrijk dat mensen zich bewust zijn van deze gevaren en dat we misschien strengere regels moeten maken om verslaving te voorkomen. 

Speel bewust! 

Je kunt gerust gamen en zo nu en dan een gokje wagen zonder dat je meteen verslaafd raakt. Het is belangrijk om bewust te zijn van mogelijke risico’s. Let op je eigen grenzen en houd jezelf in de gaten om te voorkomen dat het problematisch wordt. Als je merkt dat het uit de hand loopt, zoek dan hulp. Je kunt dus echt wel genieten van deze vorm van entertainment, maar doe het met verstand en neem je verantwoordelijkheid.