De toekomst van AI
AI is hier. Veelal onbewust, zeker als je geen actieve gebruiker bent van ChatGPT. AI zal steeds meer ons leven vormen en gaan bepalen. In dit praktisch artikel – door mij als mens geschreven – een toekomstblik in stappen.
Zoals elke trend, volgt AI de drietrapsraket van techniek, aanbod, gedrag.
- Techniek. AI zoals we dat nu kennen als Generative Pre-trained Transformers (de GPT van ChatGPT), is mogelijk gemaakt door een lange reeks aan innovaties. Een van de belangrijkste daarin is de ontwikkeling van cloud computing, waarmee verbeterde rekenkracht steeds goedkoper werd en machine learning, neurale netwerken en data-analyse steeds bereikbaarder werd voor iedere developer met een creditcard.
- Aanbod. De komst van ChatGPT in november 2022 versnelde AI als markt. Google bracht hals over de kop zijn eigen AI Bard op de markt, wat eigenlijk rampzalig verliep en leidde tot de rebrand naar Gemini. Elke week komen er nieuwe AI-tooling voor specifieke niches. Van gezondheidszorg, financiën en transport, tot het besturingsysteem van Tesla’s Optimus Gen 2 robot die eind volgend jaar op de markt komt.
- Gedrag. Hoe ga je als school om met het gebruik van ChatGPT voor scripties en werkstukken? Waar ligt de verantwoordelijkheid als een zelfsturende auto een ongeluk veroorzaakt? Hoe kan AI de impact van de vergrijzing verzachten? In de praktijk wordt AI een hulpmiddel om bepaalde doelen te behalen, maar er zijn ook tal van onvoorziene bijwerkingen.
Wil je enigszins een beeld van de toekomst hebben, dan kijk je eerst naar de technologische ontwikkelingen en innovaties voor de lange termijn. Vervolgens kijk je naar de producten en diensten die eraan komen op middellange termijn. Voor de korte termijn is het voldoende om te kijken naar wat er nu in de markt speelt. Zo komen we bij het eerste punt:
AI heeft data nodig, geen privacy
Het trainen van AI vergt grote hoeveelheden data en botst daarom nogal snel met auteursrechten, privacy én cybersecurity. Zo bracht Adobe op 5 juni 2024 een kleine update met grote gevolgen uit: Adobe mag al je werk gebruiken om zijn AI genaamd Firefly te trainen. Zonder het accepteren van deze update kon je als gebruiker je betaalde software niet gebruiken, ondanks de NDA’s die je wellicht had lopen met klanten:
De oproep om Adobe te cancellen volgde snel op alle sociale kanalen, omdat het vertrouwen in het merk tot een dieptepunt daalde, zo legt The Verge hier uit.
Dit voorbeeld is kenmerkend: elke grote speler verzamelt momenteel grote hoeveelheden data via diensten en producten om AI te kunnen trainen. Omdat AI steeds meer rollen vervuld binnen bedrijven, wordt er steeds meer data verzameld. Zo gebruikt Instagram (van Meta) nu AI voor het detecteren van content die niet voldoet aan de richtlijnen. Maar Instagram gebruikt ook de afbeeldingen van gebruikers om zijn AI image generator te trainen. Europese consumenten kunnen dit uitzetten (zie Settings > Help > Help Center > About AI on Instagram > Learn about How Meta uses information for generative AI models and features).
Overal generative AI
Naast data is rekenkracht hetgeen wat Generative AI zoals ChatGPT mogelijk maakt. En dat is fors goedkoper en dus toegankelijker geworden dankzij cloud. Wat Generative AI doet is het toegankelijk maken van data middels taal. Een ChatGPT vormt daarmee een toegang tot de zeeën van data waarop het is getraind. Bedrijven kunnen ChatGPT zakelijk inzetten met de garantie dat de aangeleverde data alleen voor het eigen bedrijf wordt gebruikt, niet als trainingsset voor ChatGPT zelf. Kijk daarom vandaag nog als bedrijf wat je met ChatGPT kunt doen, voor de kosten hoef je het niet te laten.
Zo werkt Generative AI
Een belangrijk verschil in de toepassing komt door het type data en de type vraag daarover. Er is ‘harde’ data en ‘zachte’ data. Zo is een overhemd er wel of niet in de kleur wit: het is waar of niet waar. Dit is ‘harde’ data uit een standaard (product)database.
Het mooie aan Generative AI is dat het ook kenmerken kan interpreteren die minder zwart-wit zijn, zoals: hoe geschikt is dit overhemd voor een gala? Is het prettig om in de zomer te dragen? Daarvoor wordt data eerst opgebroken in kleine stukjes (“tokenization”) en vervolgens omgezet in vectoren. Dat zijn posities op een schaal. Zoals: dit gerecht is niet, een beetje of echt heel zout. Die vectoren maken inzichtelijk welke woorden en begrippen dicht bij elkaar liggen, zoals “kat” en “hond”.
Waarom ik dit uitleg? Omdat vectoren allerlei nieuwe toepassingen mogelijk maken:
- Zoeken op een woningsite. “Heb je voor mij een huis in de Regio Noordkop, in de buurt van een school, achtertuin, geschikt voor kinderen?” Je gaat niet meer filteren en klikken, je typt precies wat je zoekt.
- Geholpen worden door een chatbot is doorgaans nog altijd ruk. Maar geholpen worden door iemand die geholpen wordt door een chatbot? Dat is top. Terwijl je praat of typt, krijgt de helpdeskmedewerker relevante suggesties om jou sneller te helpen.
- Leg mij dit uit. Een verschil in beleving is met Generative AI goed te overbruggen. Niet alleen niveauverschil (“leg quantum mechanica uit aan een 8-jarige”) of taal (“vertaal naar vlot zakelijk Engels”), maar ook: “ik denk dat deze klant boos is. Ik wil dit antwoord geven. Past dat?”, wat erg handig kan zijn voor mensen in het autistisch spectrum die enige moeite kunnen hebben met persoonlijk contact.
- Hoe zit dit. Wanneer heb je voor het laatst de voorwaarden van je rechtsbijstandsverzekering doorgelezen? Of je reisverzekering? Die voorwaarden zijn niet echt geschreven voor klanten, eerder voor verzekeraars om zich in te dekken. Jouw simpele vraag “is dit ook gedekt” kun je straks via chat voorleggen aan een AI.
- Van symptomen naar diagnose. Googel je symptomen en je krijgt al snel een pagina voor de kiezen die kanker suggereert. Zeker in een land waar de gezondheidszorg zelfs voor verzekerden ongelofelijk duur is, zal het voorleggen van symptomen aan ChatGPT de overhand nemen. Het interpreteren van deze output door een medische specialist zal naarmate de output beter wordt, steeds minder nodig zijn. Voor het interpreteren van medische onderzoeken en het analyseren van medische data zal AI steeds meer worden toegepast.
De crux zit in de toepassing van AI, de zogeheten use cases. Wil je als bedrijf ‘iets’ doen met AI, dan zul je eerst bekend moeten raken met wat AI kan. Vervolgens kijk je naar het proces waarmee je waarde creëert en ga je op zoek naar frictie om op te lossen.
AI op je smartphone, speakers en wearables
AI kruipt steeds dichter op je huid. Elke smartphone en Smart speaker heeft al jaren een eigen AI assistent: Siri voor Apple, Alexa voor Amazon Echo en Google Assistent voor Android en Google Home. Het zal niet lang duren voordat die net zo slim zijn als ChatGPT of ChatGPT als OS krijgen. Nieuw op de markt is Limitless, een draagbare AI die al je gesprekken opneemt en vastlegt in de cloud. Zoals Microsoft Copilot, maar dan overal waar je bent, ook zonder schermen.
ChatGPT 5.0
Op 28 mei kondigde OpenAI de komst van de nieuwe generatie van ChatGPT aan: versie 5, zo rond de zomer. Met als doel om next level te gaan in de weg naar AGI, artificial general intelligence. Dit is de term voor AI die gelijk staat aan de mens in intelligentie of die voorbij streeft. Wat je kunt verwachten van ChatGPT 5.0 binnenkort:
- Langer de draad blijven volgen. De context blijft straks 2x langer bewaard, waardoor antwoorden en samenhang verbeteren. Dit betekent dat meer complexiteit mogelijk wordt.
- Minder lui en minder hallucinaties. Iedere ChatGPT-gebruiker heeft al eens gemerkt dat je ChatGPT nogal eens moet aansporen en corrigeren om nuttige antwoorden te krijgen. Dat wordt minder straks.
- Personalisatie. Persoonlijke mails, agenda, voorkeuren en platte data kun je straks koppelen aan ChatGPT. Dit leidt tot personalisatie en dus meer relevantie.
- Multimodaliteit. Betalende ChatGPT-gebruikers hebben al de optie om bestanden te uploaden en te praten met ChatGPT via de app. Handig voor bijvoorbeeld het scannen van notities, het samenvatten van grote documenten of het leren van een taal. ChatGPT 5 kan straks meer doen op deze vlakken: multimodaliteit. Afbeeldingen, audio en video kun je straks als input geven en als output krijgen.
- AI-agent. OpenAI werkt aan een “supersmart assistent” die je op je computer kunt draaien. Een soort van concurrent voor Microsoft’s Copilot dus – gezien Microsoft ook partner is van OpenAI is de vraag hoe dat eruit zal zien. Suleyman, cofounder van Google’s Deepmind, stelt zich voor dat binnen vijf jaar iedereen een AI-agent heeft die zal fungeren als je secretaresse, coach, en gezelschap.
Sam Altman: “I think [GPT-4] kinda sucks… I expect that the delta between 5 and 4 will be the same as between 4 and 3 and I think it is our job to live a few years in the future and remember that the tools we have now are gonna kinda suck looking backwards at them” pic.twitter.com/fL5R9MeUAE
— Smoke-away (@SmokeAwayyy) March 18, 2024
Overal robots die ons werk kunnen overnemen
Nu een blik op de middellange tot lange termijn. Stel je voor: een robot die je alles kunt leren door het gewoon voor te doen of een video te laten zien. Koffie maken, koken, de was opvouwen, maar ook een Tesla-auto in elkaar zetten aan de loopband. Benieuwd hoe dat eruit ziet?
Dit is de demo van de Tesla Optimus Gen 2. Volgens Elon Musk zal de uiteindelijk prijs kunnen worden teruggebracht tot een prijs van minder dan de helft van een Tesla auto à 47.000 dollar. Lees: 25.000 dollar voor een robot die mensen kan vervangen. Die niet moe wordt, niet om loonverhoging gaat vragen of klagen dat de kachel te laag staat.
Zelfs als de robot maar half zo goed is en twee keer zo duur, dan nog zullen er toepassingen te vinden zijn die vele mensen de baan zal kosten. Mensen met geld zullen zelf een robot aanschaffen voor thuis. En elk jaar wordt deze robot beter vanwege de data die wordt verzameld en nieuwe updates, zoals Tesla’s zelfrijdende auto’s. Andere aanbieders zullen betere robots bouwen die goedkoper zijn… De film iRobot geeft een mogelijk toekomstbeeld hoe dat verder kan verlopen.
AGI
Op de lange termijn wijzen alle pijlen naar AGI: AI op menselijk niveau en daarboven. Belangrijk om te onthouden is dat onze intelligentie geen eindpunt is maar gewoon een punt op een schaal. Er is geen reden dat AGI niet oneindig veel slimmer kan worden dan de mens.
De grote vraag is wanneer. De algemene consensus is voor 2100, waarschijnlijk zo rond 2060 volgens de 2022 Expert Survey on Progress in AI. Sommige AI onderzoekers hebben sinds de komst van Large Language Models zoals ChatGPT hun verwachting aanzienlijk bijgesteld naar 5 tot 20 jaar vanaf nu. De aanstaande komst van quantum computing zal wederom voor een toename in rekenkracht zorgen.
Lees ook:
Reacties