De Elon Musk methode

Hij stond symbool voor Iron Man uit de Marvel-films, zette alle grote automerken te kijk met een superieure elektrische auto en vereenvoudigde het internationale betalingsverkeer radicaal met PayPal. Elon Musk is waarschijnlijk de meest tot de verbeelding sprekende ondernemer van zijn generatie. En daar blijft het niet bij: Musk blijft op zoek naar manieren om de wereld te verbeteren met innovaties die aanvankelijk futuristisch klinken, maar uitgroeien tot bloedserieuze megaprojecten. Het geheim achter de successen van Elon Musk? Dat is geen kwestie van geld, of afkomst, of geluk. Het zit ‘m in zijn brein en de manier waarop hij daarmee denkt: de Elon Musk methode.

Ondernemer, innovator, wereldverbeteraar

Elon Musk een ondernemer noemen is hetzelfde als Johan Cruijff een overleden sporter noemen. Feitelijk klopt het, maar een treffende omschrijving zou anders klinken. Eind jaren negentig vergaarde de in Zuid-Afrika geboren Amerikaan annex Canadees zijn eerste fortuin tijdens de opkomst van het Internet. In plaats van dit fortuin aan te wenden om in dezelfde branche nog veel meer geld te verzamelen, koos hij ervoor zijn middelen aan te wenden voor een betere wereld.

Veel van Musks initiatieven bestaan grofweg uit ofwel innovatieve oplossingen voor een ingrijpend maatschappelijk probleem, ofwel geheel nieuwe benaderingen van een in beton gegoten geachte status quo. Maar aan wat voor initiatieven moet je dan denken?

Een betere wereld: de Hyperloop en ondergrondse snelwegen

Het Nederlandse fileprobleem is taai, maar nog niets vergeleken met de verkeersopstoppingen in Amerika. Rondom steden als Los Angeles lopen de grote snelwegen vanaf vier uur ’s ochtends vast. Forenzen accepteren inmiddels al dat ze van vier uur ’s ochtends tot negen uur ’s avonds van huis zijn. Echte oplossingen laten nog op zich wachten en ondertussen moet de modale Amerikaan maar blij zijn met een extra rijstrook of een Carpool Lane.

Als het aan Elon Musk ligt, is het wereldwijde fileprobleem een probleem dat opgelost moet worden. Mensen besteden vandaag de dag een onevenredig groot deel van hun leven in de file en dat schaadt ieders levensgenot. De oplossing is volgens Musk tamelijk eenvoudig: als er boven de grond geen ruimte meer is, ligt de toekomst van ons verkeer onder de grond. Het voordeel: je kunt wegen boven elkaar bouwen (want dan boor je gewoon een paar meter dieper een volgende tunnel) en je hebt geen last van gebouwen. Futuristisch? Ja. Onmogelijk? Daar zou je je zomaar in vergissen.

Een ondergronds snelwegennet is vooralsnog vooral een gedachte-experiment, maar Musk laat de mogelijkheden intensief onderzoeken en de eerste test is ondertussen afgerond. Een exponent van de ondergrondse snelweg is de Hyperloop: een hypersnelle trein die zichzelf voortstuwt middels luchtdruk en waarmee je binnen dertig minuten van Los Angeles naar San Francisco zou kunnen reizen. De mogelijke implicaties van zo’n innovatie zijn gigantisch. Stel je een wereld voor waarin reistijd bijna niet meer bestaat en afstanden overbruggen een kleine formaliteit wordt.

Niet alleen denken, maar doen: SpaceX

Leuk, al die gedachte-experimenten over futuristische snelwegen, maar van denken alleen wordt de wereld niet beter, toch? Desondanks beginnen de wereldveranderende initiatieven van Elon Musk wel degelijk altijd met zijn typerende wijze van denken. Musk benadert al zijn ideeën met een denkwijze die First Principle Thinking wordt genoemd. Deze denkwijze ontdoet een bepaalde probleemstelling van alle mogelijke aannames die ermee gepaard gaan. Het is het radicaal heroverwegen van alle kennis en informatie die over een zeker scenario bekend wordt verondersteld.

Musk accepteert niet dat zaken ‘nu eenmaal zo zijn’. Hij vergelijkt first principle thinking met verder kijken dan de Bijbel: als we van oudsher alles klakkeloos hadden aangenomen wat in de Bijbel staat, waren we bijvoorbeeld nooit buiten de dampkring geraakt. Wat first principle thinking in de praktijk oplevert, is het best aan te tonen aan de hand van wellicht Musks meest bekende bedrijf: SpaceX.

We schrijven dan het begin van de eenentwintigste eeuw, vlak nadat Musk rijk was geworden door onder meer de verkoop van PayPal. Bij Musk ontstond interesse voor een bemande missie naar Mars, met als uiteindelijk doel het koloniseren van een nieuwe planeet als langetermijnoplossing voor de overbevolking op aarde. Al gauw kwam hij erachter dat het lanceren van een ruimtevaartuig onbetaalbaar is en in de westerse wereld alleen door NASA kon worden gedaan. Dat noemen we een status quo: een als vaststaand feit gepresenteerde situatie die ‘nu eenmaal zo is’.

Wie op zo’n status quo first principle thinking loslaat, keert terug naar de basis: wat heb je daadwerkelijk nodig om een raket af te schieten naar de ruimte? Brandstof, een lanceerplatform en de raket zelf. Maar waaruit bestaat zo’n raket? Musk concludeerde dat als je de afzonderlijke kosten van alle benodigde grondstoffen en ingrediënten optelde, je in principe maar een fractie van de oorspronkelijke kosten nodig zou hebben.

Iedereen heeft zijn eigen Bijbel, en die van NASA luidde dat een raketlancering nu eenmaal een vermogen moest kosten. Musk accepteerde dit niet, keek voorbij belemmeringen, richtte SpaceX op en bewandelt zijn eigen pad.

Falen is leren

Is ieder initiatief van Elon Musk dan een succesnummer? Nee, zeker niet. Verschillende SpaceX-lanceringen zijn mislukt en de Hyperloop is er nog lang niet. Maar door met een innovatief idee te falen, zo redeneert Musk, kom je langzaam maar zeker dichterbij je doel. Falen is leren; je moet falen om vooruit te komen. Vergelijk het met de geneeskunde: door talloze kankermedicijnen te testen, kom je uiteindelijk wellicht een keer op een ultiem geneesmiddel. Zijn alle andere tests gefaald? Nee, want ze brachten je uiteindelijk tot je doel.

Een wereld volgens Elon Musk

Wat gaat de Elon Musk methode ons uiteindelijk brengen? De kern van Elon Musks benadering van problemen is niet het willen verdienen van zoveel mogelijk geld, of per se willen afwijken van je concurrenten, maar zorgen dat onze nakomelingen in een mooiere wereld terechtkomen dan wij zelf.

Musk kijkt om zich heen en ziet ingrijpende problemen op maatschappelijk vlak. Het probleem van oprakende fossiele brandstoffen kan alleen worden opgelost door elektrisch te rijden, dus introduceerde Musk de Tesla. Ford, Volkswagen, Mercedes-Benz; ze hadden het allemaal kunnen doen, maar lieten het na. Musk doet het, omdat het nu eenmaal moet. Het vervoersprobleem kan alleen worden opgelost door traditionele wegen te verlaten en op zoek te gaan naar nieuwe kanalen. En dus komt er een Hyperloop. En de overbevolking lossen we alleen op door uiteindelijk een andere planeet te koloniseren. Futuristisch? Ja. Onmogelijk? Kijk naar de Tesla en oordeel zelf.

Door middel van first principle thinking ontwerpt Musk innovatieve oplossingen, om er vervolgens serieus onderzoek naar te doen en er dus, kortom, ook echt werk van te maken. Hij creëert zijn eigen trends en weet daarmee wereldwijd de interesse te wekken van talloze medemensen. Want op mondiale schaal innoveren en de wereld verbeteren, dat kan zelfs Elon Musk niet alleen. Elke trendsetter heeft volgers nodig, die er ook in geloven dat deze generatie zijn eigen problemen kan en moet oplossen.

Benieuwd naar de volgende inspirator met zakelijk succes? Lees hier over Richard Branson’s aanpak!