Deurwaarder belastingdienst: wat zijn uw rechten?

Een belastingdeurwaarder is een ambtenaar van de Belastingdienst die belast is met het innen van openstaande belastingschulden. Anders dan een gewone deurwaarder heeft de belastingdeurwaarder bijzondere bevoegdheden: hij kan beslag leggen zonder eerst naar de rechter te stappen. Dat maakt een bezoek van de belastingdeurwaarder ingrijpender dan van een reguliere incassodienst.

Dit artikel legt uit hoe het invorderingsproces werkt, welke stappen eraan voorafgaan, wat uw rechten zijn, en hoe u kunt voorkomen dat het zover komt.

Het invorderingsproces stap voor stap

De Belastingdienst volgt een vaste procedure voordat een deurwaarder aan de deur staat. Die procedure biedt u meerdere momenten om actie te ondernemen.

Het begint met de belastingaanslag. U krijgt een aanslag met een betalingstermijn, meestal zes weken. Betaalt u niet binnen die termijn, dan stuurt de Belastingdienst een aanmaning. Die aanmaning geeft u nog 14 dagen extra om te betalen. De kosten van een aanmaning bedragen €9 bij een schuld onder €454, en €19 bij hogere bedragen.

Betaalt u ook na de aanmaning niet, dan volgt een dwangbevel. Dat is een officieel document met een bevel tot betaling binnen twee dagen. De kosten van een dwangbevel zijn aanzienlijk hoger: bij een schuld vanaf €90 betaalt u €49 plus een percentage van het openstaande bedrag. Bij hoge schulden kunnen de kosten oplopen tot duizenden euro’s.

Pas na het dwangbevel mag de belastingdeurwaarder beslag leggen. Hij komt dan aan de deur met een hernieuwd bevel tot betaling. Is niemand thuis, dan mag hij het bevel in de brievenbus doen. U heeft dan nog twee dagen om te betalen voordat het beslag daadwerkelijk wordt gelegd.

Waarop kan de Belastingdienst beslag leggen?

De Belastingdienst heeft ruime mogelijkheden om beslag te leggen. De meest voorkomende vormen zijn loonbeslag, bankbeslag, beslag op roerende zaken en beslag op onroerend goed.

Bij loonbeslag wordt een deel van uw salaris of uitkering ingehouden door uw werkgever of uitkeringsinstantie. Dat geld gaat rechtstreeks naar de Belastingdienst. Bij bankbeslag wordt geld van uw rekening afgeschreven. De Belastingdienst kan ook beslag leggen op uw auto, inboedel, of andere bezittingen. In het uiterste geval kan beslag worden gelegd op uw woning.

De verjaringstermijn voor beslag is vijf jaar na het verstrijken van de betalingstermijn. Die termijn kan worden verlengd, bijvoorbeeld als u uitstel van betaling heeft of als de Belastingdienst u een brief stuurt waarin staat dat zij aanspraak blijven maken op betaling.

De beslagvrije voet: wat u mag houden

De wet beschermt u tegen beslag op uw volledige inkomen. U heeft recht op een beslagvrije voet: het minimumbedrag dat u nodig heeft om van te leven. Op dat bedrag mag geen beslag worden gelegd.

De hoogte van de beslagvrije voet hangt af van uw persoonlijke situatie, zoals uw inkomen, woonsituatie, gezinssamenstelling, en vaste lasten zoals huur en zorgverzekering. De berekening is complex en verschilt per persoon. Op de website uwbeslagvrijevoet.nl kunt u controleren of uw beslagvrije voet correct is berekend.

Klopt de beslagvrije voet niet? Dan kunt u de Belastingdienst vragen deze aan te passen. Weigert de Belastingdienst, dan kunt u bezwaar maken tegen die beslissing. Het is belangrijk om de juiste gegevens aan te leveren, want een te laag vastgestelde beslagvrije voet kan grote problemen veroorzaken.

De overheidsvordering: beslag zonder vooraankondiging

Naast regulier beslag heeft de Belastingdienst een bijzonder instrument: de overheidsvordering. Dit is een snelle manier om geld van uw bankrekening af te schrijven, zonder vooraankondiging.

De overheidsvordering werkt als volgt: het verschuldigde bedrag wordt direct van uw betaalrekening afgeschreven. Niet alleen het saldo op dat moment, maar ook alle bijschrijvingen gedurende een week daarna vallen onder het beslag. Bovendien kan de overheidsvordering ook uw kredietfaciliteit raken, waardoor u rood komt te staan.

De overheidsvordering kan alleen worden ingezet bij openstaande bedragen tot €1.500 en alleen na betekening van een dwangbevel. Bij de overheidsvordering houdt de Belastingdienst rekening met de beslagvrije voet, maar achteraf kunt u een verzoek indienen als u toch te weinig overhoudt.

Rechten en plichten bij beslaglegging

Wat te doen als de belastingdeurwaarder langskomt

Staat de belastingdeurwaarder aan de deur? Blijf rustig en vraag om uitleg. De deurwaarder moet kunnen vertellen welke schuld openstaat, hoe hoog het bedrag is, en waarom u moet betalen. Vraag om schriftelijke documentatie als u die niet heeft ontvangen.

U bent verplicht mee te werken, maar dat betekent niet dat u direct moet betalen of dat de deurwaarder zomaar alles kan meenemen. Controleer of de procedure correct is gevolgd: is er een aanmaning verstuurd? Is er een dwangbevel betekend? Zijn de termijnen gerespecteerd?

Als u niet thuis bent wanneer de deurwaarder langskomt voor beslag op roerende zaken, laat hij een schriftelijke kennisgeving achter met een nieuwe datum en tijd. Dit geeft u nog even de tijd om contact op te nemen of te betalen.

Bezwaar en beroep

Er zijn verschillende momenten waarop u bezwaar kunt maken. Bent u het niet eens met de belastingaanslag zelf, dan kunt u binnen zes weken bezwaar maken bij de Belastingdienst. Tijdens de bezwaarprocedure kunt u uitstel van betaling aanvragen, waardoor de invordering wordt opgeschort.

Tegen een dwangbevel zelf kunt u niet procederen, maar wel tegen de kosten ervan. Dit bezwaar moet u binnen zes weken indienen. Belangrijk: het bezwaar kan niet gegrond zijn op de stelling dat u de aanslag of aanmaning niet heeft ontvangen. De Hoge Raad heeft echter bepaald dat bezwaar wel mogelijk is als de aanmaning wel is verstuurd maar aantoonbaar niet is ontvangen.

Bij onterecht of disproportioneel beslag kunt u een kort geding aanspannen bij de voorzieningenrechter. Bij beslag dat is gelegd zonder rechterlijke uitspraak (wat bij de Belastingdienst het geval is) kunt u ook een civiele verzetprocedure starten.

Betalingsregeling treffen

In veel gevallen is het mogelijk een betalingsregeling te treffen, zelfs als er al een dwangbevel is verstuurd. De Belastingdienst heeft beleid om mee te werken aan regelingen, mits u open communiceert en een realistisch voorstel doet.

Neem zo snel mogelijk contact op met de Belastingdienst als u niet kunt betalen. Leg uw financiële situatie uit en vraag om een regeling. Hoe eerder u dit doet, hoe groter de kans op een oplossing en hoe meer kosten u bespaart.

Bij betalingsonmacht kunt u uitstel van betaling aanvragen. In sommige gevallen komt u in aanmerking voor kwijtschelding van belastingschulden, bijvoorbeeld als u een laag inkomen heeft en geen vermogen.

Bescherming tegen onrechtmatig handelen

De belastingdeurwaarder moet zich aan strikte regels houden. Hij handelt onder verantwoordelijkheid van de ontvanger (de ambtenaar die de invordering leidt) en mag alleen optreden na een opdracht. Zijn bevoegdheden zijn wettelijk vastgelegd in de Invorderingswet 1990 en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

Denkt u dat de deurwaarder zich niet aan de regels houdt? Dan kunt u een klacht indienen bij de ontvanger onder wiens verantwoordelijkheid de deurwaarder werkt. U kunt ook terecht bij de Nationale Ombudsman als u vindt dat de overheid u onbehoorlijk heeft behandeld.

Bij aantoonbare schade door onrechtmatig handelen kunt u juridische stappen ondernemen om schadevergoeding te vorderen.

Kosten van de invordering

Naast de belastingschuld zelf krijgt u te maken met extra kosten. Deze zijn vastgelegd in de Kostenwet invordering rijksbelastingen.

De aanmaningskosten bedragen €9 of €19, afhankelijk van de hoogte van de schuld. De kosten voor een dwangbevel zijn €49 plus een percentage van het openstaande bedrag bij schulden vanaf €90. Bij beslag op roerende zaken komen er kosten bij voor de deurwaarder en eventuele openbare verkoop. Daarnaast betaalt u invorderingsrente over de periode dat de aanslag onbetaald blijft.

Deze kosten kunnen snel oplopen. Bij een oorspronkelijke schuld van €1.000 kunt u al snel €100 tot €200 aan extra kosten kwijt zijn. Voorkomen is dus beter dan genezen.

Juridische hulp inschakelen

In complexe situaties kan het verstandig zijn juridische hulp in te schakelen. Een advocaat of fiscaal jurist kan u helpen bij het beoordelen of het beslag terecht is gelegd, het berekenen en controleren van de beslagvrije voet, het opstellen van bezwaarschriften, het voeren van een kort geding of verzetprocedure, en het treffen van een betalingsregeling.

Juridische hulp kost geld, maar kan ook veel problemen en kosten voorkomen. Bij een laag inkomen kunt u mogelijk in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand via het Juridisch Loket.

Beslaglegging voorkomen

De beste strategie is voorkomen dat het zover komt. Betaal belastingaanslagen op tijd of neem direct contact op als u niet kunt betalen. Negeer brieven van de Belastingdienst nooit, ook niet als u het niet eens bent met de aanslag.

Maak bezwaar tegen onjuiste aanslagen binnen de termijn van zes weken en vraag tegelijkertijd uitstel van betaling. Controleer of u nog teruggaven tegoed heeft die verrekend kunnen worden met uw schuld.

En blijf communiceren. De Belastingdienst heeft er geen belang bij om beslag te leggen als er een redelijke oplossing mogelijk is. Maar als u niet reageert, heeft de ontvanger weinig keuze.

Veelgestelde vragen over de belastingdeurwaarder

Kan de belastingdeurwaarder zomaar mijn huis binnenkomen?

Nee. Voor het betreden van uw woning bij beslaglegging heeft de deurwaarder een machtiging nodig van de kantonrechter. Is niemand thuis, dan laat hij een kennisgeving achter met een nieuwe datum. Pas bij herhaald niet-thuis zijn of misbruik kan hij met machtiging alsnog binnenkomen.

Hoeveel van mijn inkomen mag de Belastingdienst inhouden?

De Belastingdienst moet de beslagvrije voet respecteren. Dit is het bedrag dat u nodig heeft om van te leven. De hoogte hangt af van uw persoonlijke situatie. Op uwbeslagvrijevoet.nl kunt u controleren of uw beslagvrije voet correct is berekend.

Kan ik bezwaar maken tegen een dwangbevel?

Tegen het dwangbevel zelf kunt u niet procederen, maar wel tegen de kosten ervan. Ook kunt u bezwaar maken tegen de onderliggende belastingaanslag als u dat nog niet heeft gedaan. Bij onterecht beslag kunt u een kort geding of verzetprocedure starten.

Wat als ik de aanmaning niet heb ontvangen?

Normaal gesproken is dat geen grond voor bezwaar tegen de kosten van het dwangbevel. Maar als u kunt aantonen dat de aanmaning wel is verstuurd maar u niet heeft bereikt, kan bezwaar wel succesvol zijn. Denk aan situaties met foutieve postbezorging.

Kan ik nog een betalingsregeling treffen als er al beslag ligt?

Soms wel. Neem contact op met de Belastingdienst en leg uw situatie uit. De deurwaarder kan akkoord gaan met uitstel van de openbare verkoop als u een substantieel deel van de schuld direct betaalt. Een regeling is echter niet gegarandeerd.  n