Duurzame hygiëne op de werkvloer

Na 2020 zal, ook als de wereld ooit weer normaal wordt, het kantoorleven nooit meer helemaal hetzelfde zijn als voorheen. Thuiswerken is bijvoorbeeld een concept waar we collectief anders mee om zullen gaan. Ook hygiëne is zo’n onderwerp. Door alles wat er in 2020 gebeurd is, zullen we tot in lengte van jaren bewuster omgaan met zowel onze persoonlijke hygiëne als een hygiënisch werkklimaat. Tegelijkertijd werken we toe naar een duurzamere, schonere toekomst. Maar hoe ziet dat eruit, duurzame hygiëne op de werkvloer?

Corona nu en straks

De corona-uitbraak heeft uiteraard een diepe impact op hoe er in z’n algemeenheid met hygiëne wordt omgegaan. Verschillende overheidsmaatregelen – zoals het ‘we wassen onze handen stuk’ – hebben directe gevolgen op hoe er op de werkplek of op kantoor moet worden omgegaan met persoonlijke hygiëne.

Nog los van het advies om veel handen te wassen, zijn veel (vooral grotere) winkelketens overgegaan tot het proactief aanbieden van desinfecterende handgels aan klanten en worden medewerkers zelfs verplicht om deze te gebruiken. Mondkapjes van hoge kwaliteit, voordelige latex handschoenen, het gebruik van papieren zakdoekjes en het niezen in de elleboog completeren een wereldbeeld waarin eigenlijk onophoudelijk bewust wordt omgegaan met hygiënemaatregelen. Die bewustwording houdt niet ineens op te bestaan zodra iedereen gevaccineerd is of als het virus er plots niet meer zou zijn. Hygiëne staat bij iedereen op de radar en zo’n effect is op lange termijn voelbaar.

Ook belangrijk voor de lange termijn is de wijze waarop de overheid omgaat met de economische gevolgen van de coronacrisis. De Nederlandse overheid kiest er, naast allerlei vormen van steun en maatregelen, voor om extra te investeren in duurzaamheid en een groene toekomst. Investeringen in duurzame projecten zijn niet alleen financiële injecties waar het noodlijdende bedrijfsleven naar smacht, maar zorgen er ook voor dat, ondanks de coronacrisis, andere doelen worden gehaald. Denk daarbij aan de klimaatdoelstellingen die in Europees verband zijn afgesproken.

Duurzaamheid: hét thema voor facilitair managers in 2021

Het is dan ook niet gek dat duurzaamheid in 2021 bij uitstek het thema is dat bij facilitair managers op de agenda staat. Nooit eerder werd duurzaamheid zo urgent gevonden als nu.

Duurzaamheid is in de loop der jaren uitgegroeid tot een containerbegrip waar tal van initiatieven en principes onder te scharen zijn. In principe houdt een duurzaam beleid in dat een beleid voor onbepaalde tijd kan worden uitgevoerd zonder dat er ergens in de keten noemenswaardige schade aan milieu of gezondheid ontstaat. Vanuit facility management bezien komt duurzaamheid neer op het besef dat het steeds belangrijker wordt om goed in kaart te hebben gebracht welke grondstoffen een gebouw in gaan en wat er vervolgens weer uit komt.

Ondanks dat duurzaamheid een ongekend hoge plek op de agenda van facilitair managers heeft veroverd, ontbreekt het bij veel bedrijven gek genoeg aan een gedegen duurzaamheidsbeleid. Ieder bedrijf zal desgevraagd aangeven duurzaamheid van belang te vinden, maar de concrete doorvertaling van die overtuiging is vervolgens vaak absent. En dat terwijl duurzaam facilitair management via verschillende invalshoeken aan te vliegen is. We bespreken er drie.

Duurzame schoonmaak

Allereerst schoonmaak – daar hebben we die hygiëne weer. Dat een schone werkplek positief is voor de productiviteit van de mensen die er moeten werken, is natuurlijk geen verrassing. Duurzaam schoonmaken begint echter met het voorkomen van onnodig schoonmaak- en onderhoudswerk. Dat betekent dus: veel luchten, duidelijke regels (zoals: niet eten achter bureaus) en middelen ter bevordering van de persoonlijke hygiëne (handgel, zeep, verfrissingsdoekjes) proactief aanbieden.

Uiteraard zal er altijd moeten worden schoongemaakt, en dat dient dan met de juiste middelen te gebeuren. Veel facilitair managers kiezen voor middelen met de beste prijs-/kwaliteitverhouding of middelen die het eenvoudigst via leveranciers te verkrijgen zijn. Vanuit duurzaamheidsoogpunt kan echter het best voor het kwalitatief beste middel gekozen worden. Hoe minder schoonmaakmiddel er nodig is, hoe beter dat is in het kader van duurzaamheid.

Dat middel moet dan uiteraard wel biologisch afbreekbaar zijn. Dat geldt niet alleen voor schoonmaakmiddelen, maar ook voor afwasmiddelen die in de kantine worden gebruikt. Tot slot moeten de middelen vriendelijk zijn voor mens en dier, ter voorkoming van gezondheidsklachten.

Huur je een schoonmaakbedrijf in om periodiek schoonmaakwerkzaamheden te verrichten? Laat dan niet een partij uit Utrecht je pand in Den Haag schoonmaken, maar kies voor je schoonmaakbedrijf Den Haag als plaats van herkomst. Kies dus voor een lokaal bedrijf, of voor een bedrijf met meerdere vestigingen door het land. Zo voorkom je onnodige kilometers op de snelweg.

Duurzaam energiebeleid

Energieverbruik is vanzelfsprekend een fundamenteel onderdeel van elk duurzaamheidsbeleid. Energielabel C wordt vanaf 2021 dan ook verplicht voor alle kantoorgebouwen vanaf 100 m2. Iedere facilitair manager weet dat hoe groter een kantoorpand of bedrijfsruimte is, hoe groter de kans is dat delen van het pand grote delen van de week niet worden gebruikt. Door in kaart te brengen wanneer welke delen van het pand worden gebruikt, en hoeveel mensen er op gezette tijden in het pand aanwezig zijn, kun je een weldoordacht energiebeleid uitzetten.

Laat op rustige dagen of dagdelen mensen bijvoorbeeld dichter bij elkaar werken in plaats van verspreid door het pand. Zo hoef je leegstaande etages niet te verwarmen, te verkoelen of te verlichten. In plaats van met tijdschakelaars, kun je op zulke etages ook werken met bewegingssensoren, die ervoor zorgen dat er alleen energie wordt gebruikt als er ook beweging op de werkvloer wordt geregistreerd. Niemand aanwezig? Dan geen licht, geen airco en geen verwarming.

Door verlichtings-, verwarmings- en airconditioning-oplossingen vervolgens ook in te kopen bij partijen die goed scoren op het gebied van duurzaamheid, verzeker je jezelf van producten die je op een verantwoorde wijze kunt inzetten. Oh, en wist je dat veel groen op een afdeling ervoor zorgt dat de luchtkwaliteit verbetert? Zo zullen mensen minder snel geneigd zijn ramen open te zetten en ondertussen de verwarming te laten stoken. Je klimaatinstallatie kan dan ongestoord en dus energiezuinig z’n werk doen.

Duurzaam werkklimaat

Het kwam al even ter sprake: duurzaamheid in combinatie met facility management draait vaak om de vraag welke stoffen een gebouw in gaan en welke er weer uit komen. Een verstandig inkoopbeleid en een weldoordacht afvalbeleid zijn dan ook onontbeerlijk.

Afval scheiden aan de bron klinkt logisch, maar in veel kantoorpanden en bedrijfsruimtes gebeurt het opzienbarend weinig. De reden? Een extra afvalstroom afvoeren kost geld. Het is moeilijk voor te stellen, maar legio bedrijven scheiden anno 2020 nog geen plastic op de werkvloer. Dit zijn no-brainers voor elk bedrijf dat serieus aan de slag wil met duurzaam facilitair management.

Afval goed gescheiden afvoeren is één, maar afval voorkomen is natuurlijk mooier. Daaraan kan een goed inkoopbeleid bijdragen. We komen ze nog vaak tegen: kantines vol met broodjes die allemaal in papier of plastic (of allebei…) zijn verpakt. Handig, want wat niet opgaat, kan de koelkast in en ligt morgen weer in het schap. Maar de hoeveelheid afval die bij dit soort praktijken vrijkomt, is niet mals. Goed nadenken over hoe je je producten inkoopt en op welke punten daarbij afval vrijkomt, scheelt dan ook een slok op een borrel. Bedenk altijd: groen afval is een stuk minder erg dan grijs of plastic afval!

Uiteraard zijn al dit soort initiatieven niet gratis. Facilitair managers die serieus aan de slag willen met duurzaamheid in bedrijfspanden, zullen daarbij kosten maken. Genoeg bedrijven zullen daarbij al gauw zoeken naar manieren om geld te besparen, ten koste van duurzame oplossingen. Dat is de spagaat waar veel facilitair managers zich in bevinden. Hoe hoger duurzaamheid echter op de agenda komt, hoe lastiger het wordt om initiatieven te slachten op het altaar van kostenbesparingen.