De vier valkuilen bij internationaal zaken doen

Steeds meer ondernemers zien de voordelen van internationaal zaken doen. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want in een wereld waarin steeds meer transacties digitaal worden verricht, hoeft een fysieke landsgrens al lang geen barrière meer te zijn. Je eigen webshop beschikbaar maken voor buitenlandse consumenten, bijvoorbeeld, is dan een relatief eenvoudige manier om je potentiële doelgroep te vergroten en daarmee ook je afzet.

Helaas denken veel webshopeigenaren of ondernemers dat het vertalen van hun website met een tool zoals Google Translate of ChatGPT voldoende is om klaar te zijn voor de internationale markt. In werkelijkheid is dit proces veel complexer. Naast praktische zaken zoals invoerrechten, btw-regels en andere juridische vereisten, vereist het goed vertalen van je website en communicatie een diepgaand begrip van taal, cultuur en context. Hoewel AI-tools zoals ChatGPT indrukwekkend zijn in het genereren van teksten, missen ze vaak de nuance en lokale kennis die nodig zijn om écht effectief te communiceren met een internationale doelgroep. Dit benadrukt Thomas Lapperre, eigenaar van contentcreatiebureau Bloeise en ervaren gebruiker van AI-tools. Volgens hem zijn er vier grote valkuilen waar ondernemers rekening mee moeten houden bij het vertalen van hun content.

Valkuil 1: geen native speakers inzetten

Veel bedrijven denken bij het vertalen van hun content een professional in te schakelen, maar eigenlijk zelden wordt er actief gezocht naar een native speaker.

“En dat terwijl het vertalen van een tekst naar je eigen moedertaal vanzelfsprekend tot het beste resultaat leidt,” legt Thomas uit. “Vooral als het gaat om bijvoorbeeld marketingteksten, waarbij je echt een bepaalde reactie wilt bereiken bij de lezer, helpt het ontzettend om met native speakers te werken. Gedragssturend communiceren luistert nu eenmaal nauw. Soms kunnen een paar andere woordjes, of net een wat andere nuance in je tekst, een wereld van verschil creëren bij de lezer. Dan praat je net over de laatste extra procentpuntjes kwaliteit – maar dat zijn soms wel de procentpuntjes die bepalen of een website-bezoeker bij jou bestelt of bij de concurrent.”

Valkuil 2: culturele verschillen negeren

Buitenlandse consumenten spreken niet alleen een andere taal, maar komen ook uit een andere cultuur. Dat heeft impact op de manier waarop je met ze moet omgaan en hoe je met ze in conversatie treedt. Culturele verschillen totaal negeren is dan ook een veelgemaakte fout.

“Het beste voorbeeld daarvan zijn Nederlanders zelf. Nederlandse consumenten zijn in het buitenland berucht omdat ze continu op de hoogte willen worden gehouden van hun bestelling. Als een pakketje tussen tien en twaalf uur zou worden bezorgd, hangen ze om één minuut over twaalf aan de lijn als het er nog niet is, bij wijze van spreken. Als je als buitenlandse webshop iets aan een Nederlander verkoopt, doe je er dus goed aan om in je communicatie heel duidelijk te verwijzen naar de bestelstatus-pagina op je website en andere informatie over bezorging. En zo werkt het in principe voor elke cultuur. Zo kun je net even nuances aanbrengen die bij je doelgroep passen.”

Valkuil 3: communicatie buiten de website blijft buiten scope

Een superstrakke website in foutloos Duits, waarop Duitsers probleemloos kunnen bestellen, waarna ze een orderbevestiging ontvangen die bol staat van de kromme zinnen en grammaticafouten. Da’s niet best.

“Je hebt dan wellicht die ene bestelling van die ene Duitser binnengehaald, maar zo’n klant komt niet gauw terug. Het schept geen vertrouwen als je verdere communicatie niet van dezelfde hoge kwaliteit is als je website. Een klant accepteert best dat telefonisch contact met een buitenlandse partij niet in zijn eigen taal gaat, maar automatische e-mails kun je natuurlijk zo meenemen in je vertaaltraject. Toch worden ze vaak vergeten en dat is gewoon zonde.”

Valkuil 4: juridische teksten en ander jargon

De vaktaal die niet klopt: dat zorgt er sowieso voor dat kritische consumenten direct wegklikken. Dat moet je dus voorkomen.

“En dat is heel lastig, want je kunt nog zo’n goede vertaler zijn en naar je moedertaal vertalen, maar dat betekent nog niet dat je foutloos juridisch kunt schrijven. Dit is de meerwaarde die professionele vertaalbureaus bieden. Die doen niet anders dan ervoor zorgen dat juist dat vakjargon op orde is. Dan gaat het niet alleen om juridische zaken, maar om al het vakjargon dat van belang is op je website. Juist om die kritische consument, die wellicht expert is in de branche die jij wilt bedienen, voor je te winnen. Dan heb je een duidelijk streepje voor op concurrenten die met minder zorg omgaan met de vertaling van hun site.”

Nu worden AI-vertalingen in rap tempo beter. Grote kans dat je denkt: zoveel fouten maakt ChatGPT toch niet? Totdat je met de neus op de feiten wordt gedrukt: ChatGPT laat zinnen weg, poets details weg en verzint zelf nieuwe feiten. AI-hallucinatie heet dat. Toch slim AI gebruiken voor je vertalingen?

Best practices voor slim gebruik van AI bij vertalingen

Het inzetten van AI-tools voor vertalingen kan efficiënt zijn, maar vereist een slimme aanpak om valkuilen te vermijden. Hier is een praktische gids om het beste uit AI te halen terwijl je kwaliteit waarborgt:

1. Gebruik AI als startpunt, niet als eindproduct

• Wat te doen: Laat AI-tools zoals ChatGPT of DeepL een eerste vertaling maken om tijd te besparen. Gebruik deze als basis en niet als definitieve tekst.
• Waarom: AI begrijpt context niet altijd volledig en kan culturele nuances missen. Een mens moet de tekst beoordelen en aanpassen. Let ook op volledigheid: is alles wel volledig vertaald?

2. Schakel native speakers in voor controle

• Wat te doen: Laat de AI-vertaling altijd nakijken door een native speaker, vooral bij marketingteksten, juridische documenten of content met een sterke culturele lading.
• Waarom: Native speakers hebben een beter begrip van lokale uitdrukkingen en nuances die AI niet perfect oppakt.

3. Focus op eenvoudige, duidelijke input

• Wat te doen: Houd de brontekst helder en goed gestructureerd. Vermijd complexe zinsconstructies en jargon in je oorspronkelijke tekst.
• Waarom: Hoe eenvoudiger de input, hoe nauwkeuriger de AI-vertaling. Onheldere teksten leiden tot meer fouten in de vertaling.

4. Pas een dubbele controle toe bij gevoelige content

• Wat te doen: Gebruik AI voor de eerste vertaling en laat een professionele vertaler de inhoud controleren. Voor juridische, medische of technische teksten is dit essentieel.
• Waarom: Gevoelige content vereist precisie; fouten kunnen juridische of financiële gevolgen hebben. AI mag nooit de laatste blik werpen.

5. Maak gebruik van AI voor specifieke taken

• Wat te doen: Laat AI herhalende of eenvoudige taken uitvoeren, zoals:
  • Het vertalen van productbeschrijvingen.
  • Het maken van eerste drafts van veelgestelde vragen.
  • Het vertalen van interne bedrijfsdocumenten.
• Waarom: Dit bespaart tijd op routinewerk terwijl je kritieke teksten met meer aandacht behandelt.

6. Integreer AI met culturele aanpassingen

• Wat te doen: Geef AI duidelijke instructies over de doelgroep en toon. Bijvoorbeeld: “Vertaal deze tekst naar Frans, gericht op een jong publiek, met een informele toon.”
• Waarom: AI presteert beter als het specifieke richtlijnen krijgt over toon en context.

7. Test je vertaling met de doelgroep

• Wat te doen: Laat de vertaalde content testen door klanten of gebruikers in de beoogde markt. Verzamel feedback en pas de content aan.
• Waarom: Dit helpt om te begrijpen hoe de doelgroep reageert op je vertaling en waar verbeteringen nodig zijn.

8. Gebruik AI om consistentie te waarborgen

• Wat te doen: AI kan helpen met consistente terminologie. Stel een lijst met termen en vertalingen op en gebruik deze bij elke vertaling.
• Waarom: Consistentie bouwt vertrouwen op bij je klanten en voorkomt verwarring.

9. Bewust omgaan met privacy en beveiliging

• Wat te doen: Deel geen vertrouwelijke gegevens met AI-tools die de content opslaan (zoals open AI-platforms). Gebruik beveiligde vertaaloplossingen voor gevoelige documenten.
• Waarom: Veel AI-tools slaan gegevens op en kunnen deze hergebruiken. Beveiliging is cruciaal voor vertrouwelijke content.

Door deze best practices te volgen, kun je AI slim inzetten als hulpmiddel, terwijl je de kwaliteit van je vertalingen waarborgt en veelgemaakte fouten vermijdt.