Hoe werkt de investeringsaftrek precies?

Investeringsaftrek is een van de meest toegankelijke belastingvoordelen voor ondernemers, maar veel ondernemers benutten het niet volledig. Het principe is eenvoudig: investeer je in bedrijfsmiddelen, dan mag je een deel van die investering aftrekken van je winst. Minder winst betekent minder belasting. Het verschil kan oplopen tot duizenden euro’s per jaar.

De overheid gebruikt investeringsaftrek om ondernemers te stimuleren te investeren in hun bedrijf. Dat is goed voor de economie, maar vooral goed voor jou als ondernemer. Het verlaagt de drempel om die nieuwe machine aan te schaffen, die bestelbus te kopen of te investeren in duurzame oplossingen.

Er zijn vier regelingen die onder de noemer investeringsaftrek vallen: de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA), de energie-investeringsaftrek (EIA), de milieu-investeringsaftrek (MIA) en de willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL). Elk heeft eigen voorwaarden en voordelen. De kunst is om te weten welke voor jou van toepassing zijn.

Maar wellicht heb je eerst nog de vraag: waarom zou ik überhaupt investeren? En niet gewoon mezelf lekker uitbetalen? De Kamer van Koophandel heeft een antwoord voor je:

Voor wie geldt investeringsaftrek?

Investeringsaftrek geldt voor ondernemers die in Nederland belasting betalen over hun winst. Dit omvat zowel ondernemers voor de inkomstenbelasting, zoals zzp’ers en eigenaren van eenmanszaken, als ondernemers die vennootschapsbelasting betalen via een BV of NV.

Het maakt niet uit of je een startende ondernemer bent of al jaren actief. De regeling is er voor iedereen die investeert in bedrijfsmiddelen die aan de voorwaarden voldoen. Wel moet je daadwerkelijk ondernemer zijn in fiscale zin. Particulieren of hobbyisten komen niet in aanmerking.

De regelingen stellen verschillende eisen aan de investeringen zelf. Voor de KIA hoeft een bedrijfsmiddel niet nieuw te zijn, tweedehands mag ook. Voor de EIA en MIA moet het bedrijfsmiddel nieuw zijn en op de betreffende lijsten staan. Details over alle voorwaarden vind je op de website van de Belastingdienst.

De kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA)

De KIA is de meest gebruikte vorm van investeringsaftrek en geldt voor algemene bedrijfsinvesteringen. Denk aan machines, computers, gereedschap, inventaris, bedrijfsauto’s en kantoormeubelen. De regeling is toegankelijk voor vrijwel alle ondernemers die investeren in hun bedrijf.

Om in 2025 in aanmerking te komen voor de KIA moet je totale jaarinvestering in bedrijfsmiddelen tussen de €2.901 en €392.230 liggen. Per bedrijfsmiddel geldt een minimum van €450. Investeer je minder dan €450 in een enkel bedrijfsmiddel, dan boek je het direct als kosten maar komt het niet in aanmerking voor de KIA.

Het aftrekpercentage is niet vast maar varieert met de hoogte van je investering. Bij investeringen tot ongeveer €60.000 mag je 28% aftrekken. Daarboven daalt het percentage geleidelijk. Dit systeem is ontworpen om kleinere ondernemers relatief meer voordeel te geven dan grote bedrijven met miljoeneninvesteringen.

Een rekenvoorbeeld: investeer je €10.000 in een nieuwe machine, dan mag je €2.800 aftrekken van je winst. Bij een belastingtarief van 37% scheelt dat je ruim €1.000 aan belasting. En dat komt bovenop de reguliere afschrijving, die gewoon doorloopt.

De energie-investeringsaftrek (EIA)

De EIA is er voor ondernemers die investeren in energiebesparende bedrijfsmiddelen of duurzame energie. Denk aan zonnepanelen, warmtepompen, LED-verlichting, isolatie of energiezuinige productieapparatuur. De aftrek bedraagt 40% van het investeringsbedrag, een substantieel voordeel.

Om in aanmerking te komen moet het bedrijfsmiddel op de Energielijst van de RVO staan. Deze lijst wordt jaarlijks geactualiseerd. Het minimum investeringsbedrag per bedrijfsmiddel is €2.500. Investeer je in iets dat niet op de lijst staat, dan geldt de EIA niet, ook al is het nog zo energiezuinig.

Een belangrijke voorwaarde: je moet de investering binnen drie maanden na aankoop melden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Doe je dat niet of te laat, dan vervalt je recht op de aftrek. Dit is een veelgemaakte fout. Zet een reminder in je agenda zodra je de investering doet.

De EIA mag je combineren met de KIA. Investeer je bijvoorbeeld €50.000 in zonnepanelen, dan mag je 40% via de EIA aftrekken plus het KIA-percentage over hetzelfde bedrag. Dat kan oplopen tot een gecombineerd voordeel van meer dan 50% aftrek.

De milieu-investeringsaftrek (MIA) en VAMIL

De MIA is bedoeld voor investeringen in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen. Dit omvat een breed scala: elektrische voertuigen, duurzame verpakkingsmachines, circulaire productieapparatuur, waterzuivering en nog veel meer. Het aftrekpercentage varieert tussen 27%, 36% en 45%, afhankelijk van hoe milieuvriendelijk de investering is.

Net als bij de EIA moet het bedrijfsmiddel op een lijst staan, in dit geval de Milieulijst van de RVO. Ook hier geldt de meldingsplicht binnen drie maanden. De investering moet nieuw zijn en het minimum bedraagt €2.500 per bedrijfsmiddel.

De VAMIL, willekeurige afschrijving milieu-investeringen, is geen extra aftrek maar een versnelling van de afschrijving. Normaal schrijf je een bedrijfsmiddel af over meerdere jaren. Met de VAMIL mag je zelf bepalen wanneer je afschrijft, waardoor je de kosten naar voren kunt halen. Dit geeft liquiditeitsvoordeel: je betaalt nu minder belasting en later meer, maar je hebt het geld eerder beschikbaar.

MIA en VAMIL mogen samen worden toegepast op hetzelfde bedrijfsmiddel. MIA en EIA mogen niet worden gecombineerd voor dezelfde investering, je moet kiezen. Wel mogen zowel MIA als EIA worden gecombineerd met de KIA.

Wat komt wel en niet in aanmerking?

De Belastingdienst heeft duidelijke grenzen gesteld aan wat telt als investering voor de aftrek. Bedrijfsmiddelen die je langer dan een jaar zakelijk gebruikt, komen in principe in aanmerking. Maar er zijn uitzonderingen.

Niet in aanmerking komen: grond, woonhuizen, goodwill, vergunningen, effecten en vorderingen. Ook personenauto’s zijn uitgesloten, tenzij ze volledig zakelijk worden gebruikt én emissievrij zijn. Bedrijfsmiddelen die je voor meer dan 70% verhuurt aan derden, komen evenmin in aanmerking voor de KIA.

Investeringen onder de €450 per bedrijfsmiddel tellen niet mee. Koop je tien bureaustoelen van €400 per stuk, dan komen die niet in aanmerking, ook al is het totaalbedrag €4.000. Koop je één kantoormeubelset van €4.000, dan wel.

Bij operational lease investeer je niet, dus geen aftrek. Bij financial lease investeer je wel, en kun je dus wel investeringsaftrek claimen als aan de overige voorwaarden is voldaan. Dit onderscheid is relevant bij de aanschaf van voertuigen of machines.

Hoe werkt investeringsaftrek in de praktijk?

Het moment van investeren is bepalend voor het jaar waarin je de aftrek kunt claimen. Investeren betekent hier: het aangaan van de verplichting, bijvoorbeeld door het tekenen van een koopcontract of het plaatsen van een bestelling. Niet het moment van betaling of levering.

Je vermeldt de investeringsaftrek in de aangifte over het jaar van investeren. Als het bedrijfsmiddel in datzelfde jaar in gebruik wordt genomen, is het simpel: je trekt de volledige aftrek af. Wordt het bedrijfsmiddel later in gebruik genomen, dan kun je in het jaar van investeren alleen aftrekken tot het bedrag dat je daadwerkelijk hebt betaald. Het restant volgt in het jaar van ingebruikname.

Voor de KIA hoef je niets te melden, je verwerkt het gewoon in je aangifte. Voor de EIA, MIA en VAMIL moet je de investering binnen drie maanden melden bij de RVO via het eLoket. Zonder tijdige melding geen recht op aftrek.

Bewaar alle documentatie zorgvuldig: facturen, contracten, betalingsbewijzen, RVO-goedkeuringen. De Belastingdienst kan deze opvragen bij controle. Kun je niet aantonen dat je daadwerkelijk hebt geïnvesteerd, dan vervalt de aftrek alsnog.

Desinvesteringsbijtelling: de keerzijde

Er is een addertje onder het gras. Verkoop je een bedrijfsmiddel binnen vijf jaar nadat je er investeringsaftrek voor hebt gekregen, dan moet je een deel terugbetalen. Dit heet de desinvesteringsbijtelling.

De bijtelling is gebaseerd op de verkoopprijs of restwaarde, niet op het oorspronkelijke investeringsbedrag. Verkoop je een machine van €10.000 na drie jaar voor €4.000, dan betaal je desinvesteringsbijtelling over die €4.000, niet over €10.000. Het voordeel dat je had over de afschrijving behoud je.

De desinvesteringsbijtelling geldt alleen als de verkoopprijs boven de €2.900 ligt. Verkoop je voor minder, dan hoef je niets terug te betalen. Na vijf jaar vervalt de regeling volledig en kun je verkopen zonder fiscale consequenties.

Dit betekent niet dat je bedrijfsmiddelen moet vasthouden tot de vijf jaar voorbij zijn. Soms is verkopen bedrijfseconomisch verstandig, ook met desinvesteringsbijtelling. Maar het is wel iets om mee te rekenen bij de beslissing.

Combineren en optimaliseren

De verschillende regelingen mogen deels worden gecombineerd, wat interessante optimalisatiemogelijkheden biedt. De combinatieregels in het kort:

KIA mag met alles worden gecombineerd. Investeer je in een bedrijfsmiddel dat ook op de Energielijst of Milieulijst staat, dan krijg je zowel KIA als EIA of MIA. EIA en MIA mogen niet samen worden toegepast op hetzelfde bedrijfsmiddel. Staat iets op beide lijsten, dan moet je kiezen welke aftrek je claimt. Kies de hoogste. MIA en VAMIL mogen wel samen, ze vullen elkaar aan.

Timing kan ook lonen. Als je in december al weet dat je volgend jaar een grote investering gaat doen, kan het slim zijn om een kleinere investering naar dit jaar te halen of juist door te schuiven. Zo benut je de KIA-staffel optimaal. Dit vraagt om vooruitdenken en eventueel overleg met je accountant.

Net als bij andere financiële beslissingen als ondernemer loont het om de opties te kennen voordat je keuzes maakt. Investeringsaftrek is een van de weinige belastingvoordelen waar je als ondernemer actief invloed op hebt door de timing en aard van je investeringen.

Veelgemaakte fouten

De meest voorkomende fout is het missen van de meldingstermijn bij EIA en MIA. Drie maanden klinkt ruim, maar in de drukte van het ondernemen is het zo voorbij. Zet direct een herinnering wanneer je de investering doet.

Een tweede fout is het niet controleren of een bedrijfsmiddel daadwerkelijk op de Energielijst of Milieulijst staat. Aannames zijn gevaarlijk. De lijsten worden jaarlijks aangepast. Wat vorig jaar in aanmerking kwam, hoeft dit jaar niet meer te gelden. Check altijd de actuele lijst op de RVO-website voordat je de investering doet.

Derde fout: slechte administratie. Zonder facturen en betalingsbewijzen kun je bij een controle niets aantonen. De Belastingdienst kan jaren teruggaan. Bewaar alles minimaal zeven jaar.

Tot slot onderschatten veel ondernemers de waarde van advies. Een gesprek met je accountant over geplande investeringen kan honderden of duizenden euro’s opleveren aan extra aftrek die je anders zou mislopen. De kosten van dat gesprek verdien je vaak dubbel en dwars terug.

Waar vind je meer informatie?

De officiële bron voor alle regelgeving is de website van de Belastingdienst. Hier vind je de actuele bedragen, percentages en voorwaarden voor de KIA en algemene investeringsaftrek.

Voor de EIA, MIA en VAMIL is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de bron. Hier vind je de Energielijst, Milieulijst en het eLoket waar je investeringen meldt.

Je accountant of boekhouder is de aangewezen persoon om je specifieke situatie te beoordelen. Zij kennen je bedrijf en kunnen inschatten welke regelingen voor jou het meest opleveren. Zeker bij grotere investeringen is vooraf overleg verstandig.

Brancheverenigingen en ondernemersorganisaties zoals de KvK organiseren regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten over fiscale regelingen. Deze kunnen nuttig zijn om op de hoogte te blijven van wijzigingen en praktische tips te krijgen van andere ondernemers.

Veelgestelde vragen over investeringsaftrek

Wat is investeringsaftrek?

Investeringsaftrek is een fiscale regeling waarmee je een percentage van je investeringen in bedrijfsmiddelen mag aftrekken van je winst. Dit komt bovenop de normale afschrijving. Het verlaagt je belastbare winst en daarmee de belasting die je betaalt.

Welke soorten investeringsaftrek zijn er?

Er zijn vier regelingen: de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) voor algemene bedrijfsinvesteringen, de energie-investeringsaftrek (EIA) voor energiebesparende investeringen, de milieu-investeringsaftrek (MIA) voor milieuvriendelijke investeringen, en de VAMIL voor versnelde afschrijving van milieu-investeringen.

Moet ik investeringsaftrek aanvragen?

De KIA verwerk je automatisch in je belastingaangifte, daar hoef je niets voor aan te vragen. Voor EIA, MIA en VAMIL moet je de investering binnen drie maanden melden bij de RVO. Zonder tijdige melding vervalt je recht op de aftrek.

Welke investeringen komen in aanmerking?

Bedrijfsmiddelen die je langer dan een jaar zakelijk gebruikt, komen in principe in aanmerking voor de KIA. Voor EIA en MIA moet het bedrijfsmiddel op respectievelijk de Energielijst of Milieulijst staan. Grond, woonhuizen en de meeste personenauto’s zijn uitgesloten.

Hoeveel bedraagt de investeringsaftrek?

De KIA bedraagt maximaal 28% bij kleinere investeringen, aflopend bij hogere bedragen. De EIA bedraagt 40%. De MIA varieert tussen 27%, 36% en 45% afhankelijk van de milieueffecten van de investering.

Mag ik regelingen combineren?

Ja, deels. KIA mag met alle andere regelingen worden gecombineerd. EIA en MIA mogen niet samen worden toegepast op hetzelfde bedrijfsmiddel. MIA en VAMIL mogen wel samen.

Wat is desinvesteringsbijtelling?

Als je een bedrijfsmiddel binnen vijf jaar verkoopt waarvoor je investeringsaftrek hebt gekregen, moet je een deel terugbetalen. De bijtelling is gebaseerd op de verkoopprijs, niet het oorspronkelijke investeringsbedrag. Na vijf jaar vervalt deze verplichting.

Geldt investeringsaftrek ook voor tweedehands bedrijfsmiddelen?

Voor de KIA wel, tweedehands bedrijfsmiddelen komen in aanmerking zolang ze aan de overige voorwaarden voldoen. Voor EIA en MIA moet het bedrijfsmiddel nieuw zijn.

Waar vind ik de actuele bedragen en percentages?

Op de website van de Belastingdienst voor de KIA en algemene voorwaarden, en op de website van de RVO voor de Energielijst, Milieulijst en specifieke voorwaarden van EIA, MIA en VAMIL. Bedragen en percentages kunnen jaarlijks wijzigen.